Co tu owijać w bawełnę - zdjęcia, które mają zachęcić do wędrówki wzdłuż Pilicy są cienkie i byle jakie. Aby dojść do takiej konkluzji wystarczy wejść w dowolną galerię przyrodniczą autorów publikujących swoje prace na portalu Polskiekrajobrazy.pl.

Nie jest to w moim przypadku żadna tam tania minoderia, czy płytka potrzeba dowartościowania osób specjalizujących się w fotografiach rzek, ostępów leśnych, rezerwatów czy mówiąc szerzej tak zwanych pomników przyrody. Jeżeli krytycznie spojrzymy na zdjęcia zamieszczone w opowieści o parkach krajobrazowych to może się okazać się, że jedyne dwa zdjęcia spełniające wymogi redakcyjne to te, które znalazły się na lakierowanej okładce. Reszta powinna wylądować – bez najmniejszej szkody dla czytelnika – po prostu w koszu.

Sulejów - wieczór nad pilickimi łęgami

No, ale dość malkontenctwa i nie ruszającej świata do przodu taniej krytyki. Wydawnictwo przygotowane przez Zespół Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w Moszczenicy koło Piotrkowa Trybunalskiego posiada – oczywiście, co całkiem zrozumiałe – ewidentne zalety. Najważniejsza z nich, to ta, że taka książka w ogóle ukazała się na rynku.

Pałac opacki. Sulejów

Fragment ogólnopolskiego systemu obszarów chronionych w okolicy Piotrkowa Trybunalskiego tworzą trzy parki krajobrazowe, ponad trzydzieści rezerwatów przyrody. To także sześć obszarów chronionego krajobrazu i blisko trzysta pomników przyrody. Do tego bogactwa naturalnych zasobów dodać trzeba jeszcze grubo ponad dwieście parków podworskich, z których około sto pięćdziesiąt uznano za zabytkowe.

Parki krajobrazowe: spalski, sulejowski i przedborski

Najbardziej godne polecenia do penetracji – także, co zupełni zrozumiałe, fotograficznej – są trzy parki krajobrazowe: spalski, sulejowski i przedborski. Który z nich jest najciekawszy? Na takie bezczelne pytanie, nie znajduję satysfakcjonującej odpowiedzi.

Przedborski Park Krajobrazowy to ponad 11 hektarów strefy ochronnej i trzy rezerwaty: Bukowa Góra, Murawy Dobromierskie i Piskorzeniec. W okolicach królewskiego Przedborza występują ostatnie wypiętrzenia odległych Gór Świętokrzyskich, a na taką niezbyt wysoką, ale za to ochrzczoną przez geografów smakowicie górkę Fajna Ryba warto się wybrać przede wszystkim dla samej nazwy...

Co innego uznany, zwłaszcza wśród miłośników rekreacji na wodzie, pięciokrotnie większy Sulejowski Park Krajobrazowy, usytuowany wzdłuż osi Pilicy, absolutna krajowa czołówka. Występują tu unikatowe rezerwaty przyrody nieożywionej.

Miłośników ptactwa zaskoczyć może absolutnie wiarygodna informacja, że na tym terenie gnieździ się ponad sześćdziesiąt procent gatunków ptaków lęgowych występujących w Polsce, a z odnotowanych w Czerwonej Księdze występuje na terenie SPK aż pięć: bąk, gągoł, kropiatka, sieweczka obrożna i rybitwa białoczelna.

Romański kościółek świętego Idziego. Inowłódz

Ostatni z omawianych przez autorów publikacji parków krajobrazowych - Spalski składa się z kilku leśnych kompleksów po obu stronach Pilicy. Znakiem rozpoznawczym tego rejonu jest oczywiście, istniejąca od 1934 roku w leśnictwie Książ, hodowla żubrów. Nie tak sławna jak matecznik białowieski, ale przecież ściągająca, jak magnes w okolice Tomaszowa Mazowieckiego miłośników tych królewskich zwierząt. Wielbicieli historii podniecają z kolei liczne pamiątki przeszłości i zabytki o ponad lokalnym znaczeniu – od samej Spały, Inowłodzia z romańskim kościółkiem, przez sanktuarium Filipinów w Studziennej – Poświętnej, po miejsce pamięci narodowej zwane Szańcem majora Dobrzańskiego "Hubala" w Anielinie.

Ireneusz Burzyński – tekst, Piotr Wypych – opracowanie graficzne. Parki krajobrazowe ziemi piotrkowskiej; wyd. Zespół Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w Moszczenicy & ALS Studio ISBN 83-908615-0-X ss 164. opr. twarda