Dzięki temu, że usytuowany jest zaledwie 100 m. od dość popularnej drogi prowadzącej z Gorlic do przejścia granicznego w Koniecznej, osiągalny jest naprawdę przy minimalnym nakładzie sił. Jadąc samochodem tą trasą, naprawdę warto zaplanować choć kilkuminutowy postój na przełęczy i zwiedzić to niezwykłe miejsce.

Tak jak na wszystkich nekropoliach, a na nekropoliach beskidzkich w szczególności, panuje tu ten szczególny klimat, który jest mieszanką piękna krajobrazu, drewnianej architektury, nostalgii i przemijania.

Cmentarz wojskowy nr 60 na Przełęczy Małastowskiej

Cmentarz projektu sławnego słowackiego architekta Duszana Jurkowicza ma oryginalny kształt regularnego dwunastoboku. Jego głównym akcentem jest przypominający gontynę ołtarz, w którego centralnym polu znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Pozostałą przestrzeń cmentarza wypełniają misternie zdobione drewniane krzyże. Pochowanych tu zostało 174 żołnierzy austriackich, z których tylko 36 jest nieznanych z nazwiska.

Napis na pomniku głosi:

"Pomnij przechodniu, wchodząc w to obejście,
Że ziemia setki poległych tu grzebie,
Co młode życie oddali w potrzebie,
By nam zapewnić dziś wolność i szczęście."

Bardziej dociekliwi badacze historii wojskowych cmentarzy przytaczają nieco inną wersję zacytowanego tekstu. Według nich przesłanie z cmentarza na Przełęczy Małastowskiej powinno brzmieć następująco:

"Pamiętajcie w swoich pełnych szczęścia dniach,
że na tej ziemi gorzał zaciekły bój,
że tu tysiące odniosło śmiertelne rany,
aby wokół was rozkwitało błogosławieństwo słońca."